Na tym nasym swiecie,
nima nic stałego.
Syćko ma swój koniec,
Nima nic wiecnego.
Tymi słowami zakończył swoje widowisko zespół góralski z Bukowiny Tatrzańskiej. „Syćko ma swój koniec…” i swój koniec ma 39 Sejmik. Rada Artystyczna, w skład której wchodzili: prof. Lech Śliwonik teatrolog, prof. Piotr Dahlig etnomuzykolog, prof. Katarzyna Smyk folklorystka, kulturoznawczyni, prof. Bożena Suchocka reżyser i prof. Edward Wojtaszek reżyser, przyznała nagrody wszystkim zespołom, spektakle były znakomite i bardzo różnorodne. Imprezę poprowadził niezastąpiony „głos sejmiku” Jan Zdziarski.
Organizatorzy, chcąc zachęcić do uczestnictwa w trzydniowym sejmikowaniu jak najwięcej widzów, wprowadzili w tym roku kilka nowinek. Chętne przyjezdne zespoły i Klub Kobiet Aktywnych z Tarnogrodu przygotowały stoiska z rękodziełem artystycznym i smakowitościami, można było podziwiać i zakupić prawdziwe dzieła sztuki rękodzielniczej, pouczyć się haftu łużyckiego i wycinanki mazowieckiej i uradować podniebienia świeżutkimi wyrobami i wypiekami. Oprócz tych atrakcji zadbano też o wypełnienie przerw między spektaklami i tu świetnie odnalazły się zespoły śpiewacze, gawędziarze i gawędziarki, kapele i inni artyści, zajmując publikę podczas zmiany scenografii.
Celem organizatorów było też zaciekawienie młodych ludzi sejmikami. Członkowie Rady Artystycznej pracowali z uczniami szkoły podstawowej w Tarnogrodzie i członkami grup teatralnych Tarnogrodzkiego Ośrodka Kultury od czwartku, przeprowadzając warsztaty teatralne. Kontynuacją tych działań były piątkowe wykłady oraz spotkania prowadzących warsztaty z grupami po obejrzeniu dwóch spektakli i omówienie ich. Nowością było też seminarium Komisji Młodych Polskiej Sekcji Międzynarodowej Organizacji Sztuki Ludowej IOV w formie on-line.
W ciągu trzech dni wystąpiły najlepsze zespoły z całej Polski, które zostały docenione przez Radę Artystyczną i publiczność. Przyznano jedenaście nagród pieniężnych (po 2000 zł):
Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego powędrowała do Zespołu Ludowego „Jaworzanki” z Jaworza (pow. Kielecki, woj. Świętokrzyskie) za widowisko „Ksiądz z wiatykiem i podział ojcowizny” – za pełen powagi i dostojeństwa obraz ostatniego pożegnania bliskiej osoby przez rodzinę i miejską społeczność oraz za dyscyplinę artystyczną drugiej części widowiska – o podziale ojcowizny.
Nagrody Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi otrzymały:
• Zespół Regionalny im. A. Markiewicz z Bukówca Górnego (pow. Leszczyński, woj. Wielkopolskie) za niezwykłe walory muzyczne i taneczne spektaklu „Oczepiny”, zespołowość oraz atrakcyjny plastycznie wizerunek kultury Bukówca.
• Zespół „Lewkowianie” z Dokudowa (pow. Bialski, woj. Lubelskie) za ciekawie zakomponowany spektakl „Swaty”, poczucie humoru, dobrze prowadzony dialog oraz ciekawy scenariusz.
• Zespół Granda na Urzeczu z Cieciszewa (pow. Piaseczyński, woj. Mazowieckie) za bardzo udane wprowadzenie nowego tematu – kultury podmiejskiej, brawurowe wykorzystanie różnorodnego repertuaru muzycznego oraz wysoką sprawność wykonawczą w spektaklu „Swaty – wieczór panieński”.
• Zespół Folklorystyczno – Obrzędowy Sołtyski z Pawłowa (pow. Starachowicki, woj. Świętokrzyskie) za zespołowe wykonanie dojrzałego aktorsko przedstawienia „Wyskubek” wyprowadzonego z tradycji wspólnej pracy wiejskiej społeczności
• Zespół Regionalny SPOD KICEK z Mordarki (pow. Limanowski, woj. Małopolskie) Za wszechstronne ukazanie kultury regionu ze szczególnym uwzględnieniem zwyczaju rzemieślniczego w wieloosobowym, niezwykle żywiołowym widowisku „Wyzwolina na kowala” z imponującym udziałem muzyki i tańca.
Nagrody Marszałka Województwa Lubelskiego otrzymały:
• Twój Teatr. Teatr Dorosłych z Praszki (pow. Oleski, woj. Opolskie) za wartościowy, mądry scenariusz oraz umiejętne wykorzystanie języka teatralnego w opowieści o ludzkim cierpieniu i potędze nadziei w spektaklu „Historia małego show”.
• Zespół Koła Gospodyń Wiejskich w Moszczance (pow. Ostrowski, woj. Wielkopolskie) za imponujące odtworzenie zwyczaju karnawałowego, wydobycie urody gwary wielkopolskiej oraz bardzo atrakcyjną prezentację tradycyjnych tańców ze znakomitym udziałem młodych instrumentalistów w widowisku „Wywożenie młodożeńcowych”
• Regionalny Zespół Teatralny im. Józefa Pitoraka z Bukowiny Tatrzańskiej(pow. Tatrzański, woj. Małopolskie) za odnowienie tradycji i formy wędrownego teatru lalkowego i opowieści w barwnej pogodnej inscenizacji baśni zaczerpniętej z kultury góralskiej w spektaklu „Tatrzańska baśń”.
Nagrodę Centrum Spotkania Kultur w Lublinie otrzymał Zespół „Zorza” z Dereźni (pow. Biłgorajski, woj. Lubelskie) za interesujące poznawczo przedstawienie oryginalnej, tajemnej zwyczajowości związanej z wigilią św. Andrzeja oraz ciekawe przedstawienie społecznej roli szeptaczki w widowisku „Lanie wosku u kowalki”.
Nagroda Starosty Biłgorajskiego powędrowała do Zespołu Regionalnego „Zielony Jawor” z Krempach (pow. Nowotarski, woj. Małopolskie) za komediowy obrazek dramatyczny napisany i zrealizowany ze smakiem i poczuciem formy – spektakl „Chory na wondziory”.
Sejmikowi towarzyszyły – jak zawsze – wystawy fotograficzne: Zobaczymy ich na scenie – zespoły i spektakle Sejmiku 2022, VIII Festiwal Wiejskich Teatrów ZWYKI – reportaż fotograficzny Lecha Laskowskiego, Znowu z nami – zespoły z lat dziewięćdziesiątych.
Organizatorami wydarzenia byli: Towarzystwo Kultury Teatralnej Zarząd Główny, Tarnogrodzki Ośrodek Kultury, Tarnogrodzkie Towarzystwo Regionalne i Towarzystwo Kultury Teatralnej Ziemi Lubelskiej.
Patronat i wsparcie finansowe: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Marszałek Województwa Lubelskiego, Starosta Biłgorajski, Burmistrz Tarnogrodu, Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi, Centrum Spotkania Kultur w Lublinie, Ambra SA, Barwy Zdrowia i Bank Spółdzielczy w Tarnogrodzie.
Organizatorzy dziękują wszystkim, którzy w jakikolwiek sposób przyczynili się do powodzenia tej pięknej ogólnopolskiej imprezy. Szczególne podziękowania kierują do wolontariuszek z Teatru Młodych działającego przy Tarnogrodzkim Ośrodku Kultury Oliwii Olejnickiej i Aleksandry Niziołek, które przez wszystkie dni sejmiku dzielnie pomagały przy wszelkich pracach organizacyjnych oraz do Tarnogrodzkiej Kapeli Ludowej, która powitała sejmikowych gości. Warto zwrócić uwagę na fakt, że przez wszystkie dni sejmiku sala była pełna po brzegi. Tarnogrodzianie i okoliczni mieszkańcy nie zawiedli i – jak zaobserwowaliśmy – zawiedzeni też nie byli.
Do zobaczenia za rok na jubileuszowym 40. Sejmiku.
Monika Komosa
Tarnogrodzki Ośrodek Kultury
